Portret Włada III w zamku Ambras (ok. 1560), podobno kopia oryginału wykonanego za jego życia
Image Credit: Public Domain, via Wikimedia Commons
Vlad III Dracula (1431-1467/77) był jednym z najważniejszych władców w historii Wołoszczyzny.
Znany był również jako Vlad Palownik z powodu brutalności, z jaką rozprawiał się z wrogami, co przyniosło mu sławę w XV-wiecznej Europie.
Oto 10 faktów na temat człowieka, który przez wieki budził strach i tworzył legendy.
1. Jego nazwisko rodowe oznacza „smoka”
Imię Dracul zostało nadane ojcu Vlada II przez jego kolegów rycerzy, którzy należeli do chrześcijańskiego zakonu krzyżowego znanego jako Zakon Smoka. Dracul tłumaczy się na „smoka” w języku rumuńskim.
W 1431 roku król Zygmunt Węgierski, który później został Świętym Cesarzem Rzymskim, wprowadził starszego Vlada do zakonu rycerskiego.
Cesarz Zygmunt I. Syn Karola IV Luksemburskiego
Image Credit: Dawniej przypisywany Pisanello, Public domain, via Wikimedia Commons
Zakon Smoka był poświęcony jednemu zadaniu: pokonaniu Imperium Osmańskiego.
Jego syn, Vlad III, stał się znany jako „syn Drakula” lub, w starym języku rumuńskim, Drăculea, stąd Drakula. We współczesnym języku rumuńskim słowo drac odnosi się do diabła.
2. Urodził się w Wołoszczyźnie, dzisiejszej Rumunii
Vlad III urodził się w 1431 roku w państwie Wołoszczyzna, obecnie południowej części dzisiejszej Rumunii. Było to jedno z trzech księstw tworzących wówczas Rumunię, wraz z Transylwanią i Mołdawią.
Położona między chrześcijańską Europą a muzułmańskimi ziemiami Imperium Osmańskiego Wołoszczyzna była sceną wielu krwawych bitew.
Gdy siły osmańskie parły na zachód, a chrześcijańscy krzyżowcy maszerowali na wschód w kierunku Ziemi Świętej, Wołoszczyzna stała się miejscem nieustannego zamieszania.
3. Był zakładnikiem przez 5 lat
W 1442 roku Vlad towarzyszył swojemu ojcu i 7-letniemu bratu Radu w misji dyplomatycznej w sercu Imperium Osmańskiego.
Jednak cała trójka została schwytana i przetrzymywana jako zakładnicy przez osmańskich dyplomatów. Ich porywacze powiedzieli Vladowi II, że może zostać uwolniony – pod warunkiem, że dwaj synowie pozostaną.
Wierząc, że to najbezpieczniejsze rozwiązanie dla jego rodziny, Vlad II zgodził się. Chłopcy byli trzymani w cytadeli na szczycie skalnej przepaści nad miastem Eğrigöz, obecnie Doğrugöz w dzisiejszej Turcji.
Drzeworyt przedstawiający Włada na stronie tytułowej niemieckiego pamfletu o nim, wydanego w Norymberdze w 1488 r. (po lewej); „Piłat sądzący Jezusa Chrystusa”, 1463 r., Galeria Narodowa, Lublana (po prawej)
Image Credit: Public Domain, via Wikimedia Commons
Podczas 5-letniej niewoli w twierdzy Vlad i jego brat otrzymali lekcje sztuki wojennej, nauki i filozofii.
Niektóre relacje podają jednak, że był on również poddawany torturom i biciu, i uważa się, że to właśnie w tym czasie rozwinął swoją nienawiść do Osmanów.
4. Jego ojciec i brat zostali zabici
Po powrocie Vlad II został obalony w zamachu stanu zorganizowanym przez lokalnych panów wojennych znanych jako bojarzy.
Został zabity na bagnach za swoim domem. natomiast jego najstarszy syn, Mircea II, był torturowany, oślepiony i pogrzebany żywcem.
5. Zaprosił swoich rywali na kolację – i zabił ich
Vlad III został uwolniony wkrótce po śmierci swojej rodziny, jednak do tego czasu zdążył już wyrobić w sobie zamiłowanie do przemocy.
Aby umocnić władzę i zaznaczyć swoją dominację, postanowił wydać bankiet i zaprosił na niego setki członków rywalizujących ze sobą rodzin.
Wiedząc, że jego władza zostanie podważona, kazał zasztyletować swoich gości, a ich wciąż drgające ciała nadziać na kolce.
6. Nazwano go tak ze względu na preferowaną przez niego formę tortur.
W 1462 r. udało mu się objąć tron wołoski i był w stanie wojny z Osmanami. Z siłami wroga trzykrotnie większymi od jego własnych, Vlad kazał swoim ludziom zatruwać studnie i palić uprawy. Opłacał też chorych ludzi, by infiltrowali i zarażali wroga.
Jego ofiary często były wypatroszone, ścięte i oskórowane lub gotowane żywcem. Jednak wbijanie na pal stało się jego ulubioną metodą zabijania, głównie dlatego, że była to również forma tortur.
Wbijanie polegało na wprowadzeniu drewnianego lub metalowego kija przez genitalia do ust, ramion lub szyi ofiary. Ofiara często potrzebowała godzin, jeśli nie dni, aby w końcu umrzeć.
Jego reputacja stale rosła, gdy zadawał tego typu tortury zarówno zagranicznym, jak i krajowym wrogom. Według jednej z relacji, pewnego razu jadł wśród „lasu” kolców, na których znajdowały się wijące się ciała.
Jego zamiłowanie do nabijania wrogów na pal i pozostawiania ich na śmierć przyniosło mu przydomek Vlad Țepeș („Vlad the Impaler”).
W tej fascynującej rozmowie z Danem Snowem dr Kate Fleet z Uniwersytetu Cambridge zabiera nas na wycieczkę po tym niezwykle udanym i długowiecznym imperium i stawia pytanie, jak powinniśmy postrzegać jego dziedzictwo w czasach współczesnych.
Oglądaj teraz
7. Kazał zabić 20 000 Osmanów
W czerwcu 1462 r., wycofując się z bitwy, Vlad rozkazał, by 20 000 pokonanych Osmanów wbić na drewniane pale poza miastem Târgoviște.
Kiedy sułtan Mehmed II (1432-1481) natknął się na pole martwych, rozdziobywanych przez wrony, był tak przerażony, że wycofał się do Konstantynopola.
Przy innej okazji Vlad spotkał się z grupą osmańskich wysłanników, którzy odmówili zdjęcia swoich turbanów, powołując się na religijny zwyczaj. Jak opisał to włoski humanista Antonio Bonfini:
whereupon he strengthened their custom by nailing their turbans to their heads with three spikes, so that they could not take them off.
8. Miejsce jego śmierci nie jest znane
Teraz długo po niesławnym impalementowaniu osmańskich jeńców wojennych, Vlad został zmuszony do wygnania i uwięziony na Węgrzech.
Powrócił w 1476 r., by odzyskać władzę nad Wołoszczyzną, jednak jego triumf był krótkotrwały. Podczas marszu do bitwy z Osmanami, on i jego żołnierze wpadli w zasadzkę i zostali zabici.
Według Leonarda Botty, mediolańskiego ambasadora w Budzie, Osmanowie pocięli jego zwłoki na kawałki i paradnie zawieźli do Konstantynopola na ręce sułtana Medmeda II, by wystawić je na widok gości miasta.
Jego szczątki nigdy nie zostały odnalezione.
Bitwa z pochodniami, obraz Theodora Amana o nocnym ataku Vlada na Târgoviște
Image Credit: Theodor Aman, Public domain, via Wikimedia Commons
9. Pozostaje bohaterem narodowym Rumunii
Vlad Palownik był niezaprzeczalnie brutalnym władcą. Jednak nadal jest uważany za jednego z najważniejszych rulerów w historii Wołoszczyzny i bohater narodowy Rumunii.
Jego zwycięskie kampanie przeciwko siłom osmańskim, które chroniły zarówno Wołoszczyznę, jak i Europę, przyniosły mu uznanie jako dowódcy wojskowemu.
Był nawet chwalony przez papieża Piusa II (1405-1464), który wyraził podziw dla jego wyczynów wojskowych i obrony Chrześcijaństwa.
10. Był inspiracją dla Brama Stokera „Dracula
Uważa się, że Stoker oparł tytułową postać swojego „Draculi” z 1897 roku na Vladzie Palowniku. Jednak te dwie postacie mają ze sobą niewiele wspólnego.
Chociaż nie ma konkretnych dowodów na poparcie tej teorii, historycy spekulują, że rozmowy Stokera z historykiem Hermannem Bamburgerem mogły pomóc mu w uzyskaniu informacji na temat natury Vlada.
Pomimo niesławnej krwiożerczości Vlada, powieść Stokera była pierwszą, która powiązała Draculę z wampiryzmem.
