Nowe badanie łączące dane archeologiczne, historyczne i bioarcheologiczne zapewnia nowy wgląd we wczesny okres islamu we współczesnej Syrii. Zespół badawczy planował skupić się na znacznie starszym okresie, ale natknął się na pozostałości wczesnych muzułmanów na syryjskiej wsi.
Starożytne groby odkryte na Bliskim Wschodzie
Groby z epoki Umajjadów odkryto na Bliskim Wschodzie. Ten obszar jest dobrze znany jako region o bogatej i fascynującej historii, obejmującej szeroki zakres grup etnicznych, kultur i praktyk religijnych. Podczas gdy znaczna część tej zróżnicowanej i dynamicznej historii znana jest dzięki zapisom historycznym, imponującej kulturze materialnej i stanowiskom archeologicznym w regionie, do niedawna pozyskanie ważnych danych bioarcheologicznych było trudniejsze ze względu na słabą konserwację materiałów organicznych w trudnych warunkach. Nowe technologie, które są bardziej zdolne do analizy zdegradowanego materiału, zmieniły to jednak i pojawiły się historie od czasów prehistorycznych do historycznych, wzbogacając naszą wiedzę o tym regionie na skrzyżowaniu trzech kontynentów. Teraz wielonarodowy i interdyscyplinarny zespół prezentuje nowy bioarcheologiczny wgląd we wczesny okres islamu we współczesnej Syrii.
Wykopaliska prowadzone w Syrii
W latach 2009 i 2010, wykopaliska na neolitycznym stanowisku Tell Qarassa we współczesnej Syrii natrafiły na szereg pochówków. Wykopaliska te były koordynowane przez hiszpańsko-francuski zespół integrujący syryjskich studentów we wszystkich kampaniach archeologicznych, przyczyniając się tym samym do ich szkolenia w dziedzinie archeologii. Badania były prowadzone za zgodą i w stałej koordynacji z Generalną Dyrekcją Starożytności i Muzeów (DGAM) Syryjskiej Republiki Arabskiej. Wkrótce po tych wykopaliskach rozpoczęła się syryjska wojna domowa, która trwa do dziś.
„Mając na celu zbadanie pierwszych grup rolniczych w regionie, poddaliśmy szczątki 14 ludzi analizie starożytnego DNA” – mówi archeogenetyk Cristina Valdiosera z Uniwersytetu w Burgos w Hiszpanii, która koordynowała badania. „Tylko dwa osobniki z górnych warstw stanowiska zawierały wystarczające ilości endogenicznego DNA i pochodziły one z grobów, które, jak zakładaliśmy, należały do późniejszego okresu prehistorycznego. Po datowaniu radiowęglowym stało się jasne, że mamy coś nieoczekiwanego i wyjątkowego”.
Groby pierwszych muzułmanów
Groby datowane na Erę Umajjadów, czyli pod koniec VII i na początku VIII wieku. W świetle tych zaskakująco niedawnych dat, ponowna ocena stylu pochówku wykazała, że byłby on zgodny z wczesnymi muzułmańskimi praktykami pogrzebowymi. Wskazanie tej tożsamości kulturowej byłoby niemożliwe bez dat radiowęglowych, ponieważ nie było wcześniej znanych osad muzułmańskich ani miejsc pochówku w okolicy, a samo stanowisko archeologiczne było znane tylko jako stanowisko prehistoryczne.
„Wyniki genomowe były również zaskakujące, ponieważ te dwa osobniki wydawały się genetycznie różne od większości starożytnych lub współczesnych Lewantyńczyków. Najbardziej podobnymi – choć nie identycznymi – współczesnymi grupami byli Beduini i Saudyjczycy, co sugeruje możliwy związek z Półwyspem Arabskim” – mówi biolog ewolucyjny Megha Srigyan, która przeprowadziła analizę danych podczas studiów magisterskich na Uniwersytecie Uppsala w Szwecji.
„Większość naszych dowodów to dowody poszlakowe, różne rodzaje danych, wzięte razem, wskazują na przynależność tego mężczyzny i kobiety do grup nomadycznych, będących z dala od domu, co sugeruje obecność wczesnych muzułmanów na syryjskiej wsi” – mówi genetyk populacyjny Torsten Günther z Uniwersytetu w Uppsali, który współkoordynował badanie.
Analiza genetyczna szczątków
Analiza jednego mężczyzny i jednej kobiety dostarczyła dowodów na nowe praktyki kulturowo-religijne przybywające do Lewantu. „To niezwykłe, że badając zaledwie dwie osoby, byliśmy w stanie odkryć mały, ale niezwykły kawałek kolosalnej układanki, która składa się na historię Lewantu” – mówi Cristina Valdiosera.
„W tym konkretnym przypadku nie było możliwości, abyśmy doszli do wniosku bez połączenia danych archeologicznych, historycznych i bioarcheologicznych, ponieważ każde z nich dostarczyło istotnych wskazówek, podkreślając znaczenie podejścia multidyscyplinarnego” – podsumowuje Torsten Günther.
Szczątki ludzkie wydobyte w Qarassa, podobnie jak reszta materiału archeologicznego, zostały zdeponowane w Muzeum Archeologicznym w Sweida (Syria) i od tego momentu znajdują się w gestii syryjskiego DGAM, zgodnie z obowiązującymi przepisami.
